تیرچه بلوک یکی از ساسی ترین و مهم ترین آهن آلاتی میباشد که در در ساخت وساز و ایجاد سقفی بسیار کاربرد دارد و مهم میباشد.
تیرچه بتنی یا تیرچه کرومیت با قرار گرفتن یونولیت سقفی یا بلوک فضاهای خالی را پر میکند و در نهایت با ریختن بتن روی آنها عملیات سفت کاری صورت میگیرد.
تیرچه ها با انواع مختلفی تولید میشود که بنا بر نوع مصرف تولید میشود.
انواع تیرچه :
تیرچه بتنی (بلوک) :
در این نوع از تیرچه یک میلگرد قسمت بالا ، دو میلگرد درون بتن ، و یک میلگرد بنام زیگزال رابط بین بتن ، میلگرد بالایی و میلگرد پایینی میباشد ، و تنفاوت اصلی این تیرچه با کرومیت در نوع تولید آن میباشد.
برای محاسبه قیمت تیرچه بلوک (بتنی) باید وزن میلگرد ها محاسبه شود و به قیمت بتن جمع گردد و در نهایت قیمت این نوع از تیرچه بصورت متری محاسبه میشود.
تیرچه کرومیت :
در تیرچه کرومیت که تماما از ورق و میلگرد تشکیل شده وزن کل میلگرد ، ورق و نبشی بدست می آید و در نهایت ضرب در قیمت روز آهن میشود.
تیرچه پیش تنیده :
در این نوع از تیرچه ها که بیشتر برای مصرافی میباشد که متراژ زیاد و طول تیرچه ها بیشتر از 10 متر میباشد ، مورد استفاده قرار میگیرد.
این نوع از تیرچه نیز مانند تیرچه بلوک یا بتنی محاسبه قیمت میشود.
بتن تیرچه بلوک :
تیرچه بتنی که اجزای اصلی آن بتن و میلگرد میباشد ، هنگام آماده شدن خرپا باید در تشت هایی که بتن در آن قرار دارد قرار گیرد تا به شکل اصلی خود درآید.
اجزای تیرچه :
میلگرد بالایی :
در مرحله اول باربری تیرچه، میلگرد زیرین خرپا به‌عنوان عضو کششی خرپای تیرچه، باید قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل از لنگر خمشی) ناشی از وزن خود تیرچه در زمان حمل‌ونقل باشد. همچنین قادر به تحمل نیروی کششی (حاصل از لنگر خمشی ناشی از وزن مرده سقف در فاصله محور تا محور تیرچه‌ها و بین دو تکیه‌گاه موقت (شمع بندی) باشد. در مرحله دوم باربری بهره‌برداری میلگردهای کششی تیرچه (اعم از زیرین و یا تقویتی‌های لازم) به‌عنوان عضو کششی تیر T عمل میکند.
میلگردهای عرضی (زیگزاگ)
در مرحله اول باربری، میلگردهای عرضی همانند عضو مورب خرپا عمل می‌کنند و به کمک اعضای کششی و بالایی، ایستایی لازم را جهت تحمل وزن خود تیرچه (در هنگام حمل‌ونقل) و وزن مرده سقف بین تکیه‌گاه‌های موقت (در هنگام اجرا) تأمین می‌کنند. در مرحله دوم باربری تیرچه، میلگردهای عرضی پیوستگی لازم بین میلگرد کششی خرپا و بتن پوششی (بتن درجا) را تأمین می‌کنند. همچنین مقابله با قسمتی از نیروی برشی وارد بر تیرچه به‌وسیله میلگردهای عرضی انجام میگیرد.
میلگرد کمکی اتصال
این میلگرد به‌منظور مهار کردن میلگردهای کششی و امکان استقرار بیش از دو میلگرد کششی در پاشنه تیرچه به کار می‌رود. قطر میلگرد کمکی اتصال 6 میلیمتر بوده و این میلگردها در فواصل 40 تا 100 سانتیمتری از یکدیگر نصب میگردند. این میلگرد علاوه بر نقش کمکی که در تهیه تیرچه دارد کمک میکند تا در هنگام اجرای سقف، در صورت شکستن دو سر تیرچه جهت نمایان شدن میلگردهای کششی، تیرچه صدمه نبیند.
میلگرد بالایی
در مرحله اول باربری، میلگرد بالایی به کمک دیگر اعضای خرپا، وزن تیرچه را در هنگام حمل‌ونقل و همچنین وزن مرده سقف را در فاصله دو تکیه‌گاه موقت (هنگام قالب‌بندی و بتن‌ریزی پیش از به مقاومت رسیدن بتن پوششی) تحمل میکند. در مرحله دوم باربری تیرچه اگر میلگرد بالایی در ضخامت بتن پوششی و بالاتر از سطوح بلوک‌ها قرار گیرد در نقش میلگرد افت و حرارت (حرارت و جمع شدگی) مقطع مرکب سقف عمل میکند و درصورتی‌که پایین‌تر از سطح بلوک‌ها قرار گیرد، چنین نقشی نخواهد داشت.
خرپا
شبکه پیش ساخته از میلگردهای فولادی زیرین (کششی)، بالایی و عرضی (زیگزاگ) که به شکل خرپا به هم دیگر جوش یا قلاب شده اند و ایستایی لازم را برای حمل و اجرا تأمین میکند.
خرپای تیرچه مجموعه ای میلگردهای متصل شده است که هر یک وظیفه خاصی در تحمل بارهای وارده و یکپارچه سازی خرپای تیرچه برای عملکرد بهتر را دارند. خرپای تیرچه با توجه به محاسبات انجام شده توسط محاسب سازه، سفارش داده میشود تا در کارگاه تیرچه سازی ساخته شده و پس از بتن ریزی قسمت تحتانی، برای استفاده به محل احداث ساختمان منتقل میشود.
خرپا به شکلی از جوش دادن میلگرد ها به یکدیگر که وزن را در قسمت های بالایی به پایینی انتقال و در نهایت به بتن و پایه انتقال میدهد را خرپا میگویند که این خرپا در تیرچه ها به شکل عدد هشت فارسی میباشد.
خرپا میتواند در تیرچه های بتنی و کرومیت به یک شکل باشند.
بتن پاشنه
برای تأمین تکیه‌گاه بلوک و نیز پرهیز از قالب‌بندی قسمت زیرین در موقع اجرا و همچنین به‌منظور پوشش میلگردهای پایینی تیرچه، بتن پاشنه تیرچه در کارگاه تولید آن ریخته میشود. حداقل عیار بتن پاشنه 350 کیلوگرم سیمان در مترمکعب میباشد.
انواع تیرچه از نظر جوش
تیرچه ها از نظر جوش به انواع مختلفی تقسیم میشود که به سنتی ، صنعتی تقسیم میشود.
تیرچه های صنعتی :
به تیرچه هایی گفته میشود که جوش آنها بسیار ترو تمیز تر از سنتی میباشد و نقطه جوش ها بصورت بزرگ و گنده نمیباشد و اصطلاحا پرسی نیز میگویند.
تیرچه های سنتی :
تیرچه های سنتی که جوش بین میلگرد ها بصورت Co2 و بصورت بزرگتر و گفتن این نکته خالی از لطف نیست که بگوییم محکم تر نیز میباشد.
اندازه تیرچه
تیرچه بلوک در طول های مختلف و بسته به نوع مصرف مشتری ساخته و تولید میشود ، معمولا تیرچه بلوک یا تیرچه بتنی از یک متر شروع و تا 6 متر تولید میشود. عرض تیرچه بلوک که معمولا به عرض بتن میگویند بین تا سانتی متر مغییر میباشد و قطر بتن بین 5 تا 7 سانتی متر میباشد.
یونولیت سقفی
یونولیت سقفی یا فوم سقفی یکی از مصالحی است که برای ایجاد سقف مورد استفاده قرار میگیرد و قیمت یونولیت سقفی به قیمت روز دانه های فوم که در واقع یک مواد وارداتی است بستگی دارد.